Rollenspel tijdens groepstraining heeft weinig tot geen effect

  1. Je gaat naar een training en vreest het rollenspel dat je waarschijnlijk zult moeten ondergaan.
  2. Je bent in een training en wordt uitgenodigd om deel te nemen aan een rollenspel oefening. Je denkt bij jezelf: “Ik zal laten zien dat ik dit al goed beheers.”

Klinkt dat bekend?

In het algemeen is een rollenspel een doeltreffend instrument om deelnemers aan een opleiding te helpen interpersoonlijke vaardigheden te ontwikkelen. En toch durven we te beweren dat ze niet werken in de traditionele klas. Dat komt omdat de deelnemers niet naar de leerzone gaan, maar in de prestatiezone blijven.

Eduardo Briceño, voormalig CEO van Mindset Works en nu een zeer gewaardeerd spreker, legt in zijn TedTalk het belang uit van de leerzone en de prestatiezone.

Briceño stelt dat de meeste mensen en teams begrijpen dat er een leerzone en een prestatiezone is, maar dat zij te weinig bewust tussen beide zones schakelen.

Er zijn duidelijke verschillen tussen deze twee zones.

De leerzone

In de leerzone is het doel te leren en te focussen op vaardigheden die men nog niet beheerst. Fouten maken is een vereiste in deze zone. Leren gaat over groei en het verbeteren van toekomstige prestaties. Daarom moet de leerzone bestaan uit een omgeving en situatie waarin men weinig risico neemt, zodat het maken van fouten in deze omgeving geen grote gevolgen heeft.

Briceño gelooft dat er drie dingen moeten gebeuren om in de leerzone te komen:

  1. Geloof (ik kan verbeteren)
  2. Tijd en moeite (ik wil me verbeteren)
  3. Doelbewust oefenen (ik weet hoe ik kan verbeteren)

Bewuste oefening leidt tot verbetering. Dit type praktijk vereist een reeks verschillende elementen, waaronder:

  • Opsplitsen van competenties in vaardigheden en/of deelvaardigheden
  • Zichzelf uit de comfortzone duwen
  • Actief zoeken naar frequente feedback en reflectie
  • Iemand hebben die je coacht of begeleidt.

Prestatiezone

In de Prestatiezone ligt de nadruk op uitvoering, met een focus op de vaardigheden die men al bezit. Fouten worden in deze zone geminimaliseerd. Dit is de plaats waar we dingen gedaan krijgen door onze geoefende vaardigheden toe te passen.

Het is belangrijk ook feedback te krijgen over wat er in de prestatiezone moet worden verbeterd. Door grondig na te denken over wat er in de Performance Zone gebeurt, krijgen we feedback over hoe goed we onze vaardigheden beheersen, zodat we weten wat meer oefening nodig heeft.

Het is belangrijk dat beide zones in onze werkomgeving worden gebruikt, maar het belangrijkste is te weten wanneer.

Als we te veel of altijd in de prestatiezone blijven, vertragen we onze groei en dus onze prestaties. We besteden geen tijd aan het ontwikkelen van de vaardigheden die we missen om onze prestaties te verbeteren.

Anderzijds is te veel tijd in de leerzone ook schadelijk. We hebben geen manier om te testen en dus feedback te krijgen over hoe onze ontwikkeling verloopt. Het is heel goed mogelijk dat onze leerzone een plaats wordt waar we in onze comfortzone blijven en ons vermogen om vooruit te komen beperken.

Helaas voelen we een groot sociaal risico in veel van de omgevingen waarin we ons tegenwoordig bevinden. Op school wordt het huiswerk, dat deel uitmaakt van de Leerzone, beoordeeld. Dit maakt van deze opdrachten Prestatiezone “tests”.

Dezelfde situatie kan zich voordoen op het werk, waar we ons comfortabeler voelen binnen onze comfortzone, zodat we minder fouten maken en geen berispingen krijgen. Zo zullen we nooit iets nieuws of anders proberen.

We stuiten op dezelfde uitdaging wanneer we rollenspellen gebruiken tijdens een klassikale opleiding. De meeste deelnemers ervaren rollenspelen als een test van de Prestatiezone. Hierdoor ontstaan twee soorten deelnemers:

  1. Deelnemers die graag een rollenspel doen met de trainer en/of acteur. Deze deelnemers zijn gemotiveerd om te laten zien dat zij de getrainde vaardigheid al goed beheersen en doen tijdens het rollenspel hun best om geen fouten te maken. Zij blijven tijdens het rollenspel in de Performance Zone.
  2. Deelnemers die bang zijn voor het rollenspel. Door het grote sociale risico dat zij ervaren, maken zij zich zorgen over hoe het maken van fouten door de andere deelnemers zal worden ervaren. Niet alleen zullen ze weinig tot geen fouten maken, ze zullen ook interessante informatie missen omdat hun gedachten niet op de training zijn gericht.

Het is tijd om te concluderen dat een rollenspel in een klaslokaal niet langer de weg vooruit is.

Een PWC-studie uit 2020 bewijst dat rollenspelen in Virtual Reality niet alleen effectiever zijn dan klassikale training, maar de deelnemers ook tot 4 keer meer vertrouwen geven om het geleerde in de praktijk toe te passen.

Virtual Reality: Een perfecte link tussen de Learning Zone en de Performance Zone.